plan kont, polityka rachunkowości, zasady rachunkowości
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 14 (326) z dnia 20.07.2012

Środki trwałe w jednostkach objętych szczególnymi zasadami rachunkowości budżetowej

1. Ogólna charakterystyka środków trwałych

W świetle art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, środki trwałe to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,

d) inwentarz żywy.

Z regulacji określonych w § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. nr 128, poz. 861 ze zm.), dalej zwanego rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości budżetowej, wynika zaś, że przez środki trwałe rozumie się środki, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, w tym środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, otrzymane w zarząd lub użytkowanie i przeznaczone na potrzeby jednostki.

Oznacza to, że - dla jednostek objętych tym rozporządzeniem - środkami trwałymi są także środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, otrzymane w zarząd lub użytkowanie i wykorzystywane na potrzeby jednostki (tzn. na potrzeby działalności prowadzonej przez jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe).

Z pośród szczególnych zasad rachunkowości dla tych jednostek w zakresie środków trwałych można ponadto wymienić następujące zasady:

1) środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, które zostały otrzymane nieodpłatnie, na podstawie decyzji właściwego organu, mogą być wycenione w wartości określonej w tej decyzji,

2) środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne umarza się lub amortyzuje. Odpisów umorzeniowych lub amortyzacyjnych dokonuje się według zasad przyjętych przez jednostkę zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Ustalając zasady umarzania lub amortyzacji, jednostka może przyjąć stawki określone w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych albo stawki określone przez dysponenta części budżetowej albo zarząd jednostki samorządu terytorialnego,

3) jednorazowo, przez spisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania, mogą być umarzane: książki i inne zbiory biblioteczne, środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno - wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych, odzież i umundurowanie, meble i dywany, inwentarz żywy, pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości, w momencie oddania do używania,

4) nie umarza się gruntów oraz dóbr kultury,

5) wartość początkowa środków trwałych i dotychczas dokonane odpisy umorzeniowe podlegają aktualizacji zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, a wyniki aktualizacji są odnoszone na fundusz,

6) inwentaryzacja nieruchomości powinna zapewnić porównanie danych wynikających z ewidencji księgowej z ewidencją odpowiednio gminnego, powiatowego i wojewódzkiego zasobu nieruchomości,

7) zapasy wojenne podlegają inwentaryzacji według zasad określonych w odrębnych przepisach.

2. Odpisy amortyzacyjne środków trwałych

Odpisy amortyzacyjne podstawowych środków trwałych

Środki trwałe są umarzane według zasad przyjętych przez jednostkę zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Przy czym § 9 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości budżetowej zezwala jednostkom zwolnionym z podatku dochodowego od osób prawnych umarzać i amortyzować środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne jednorazowo za okres całego roku, natomiast jednostkom rozliczającym podatek dochodowy od osób prawnych za inne okresy niż okresy miesięczne - jednorazowo za dany okres.

Amortyzacja podstawowych środków trwałych księgowana jest na koncie 400 "Amortyzacja" w korespondencji z kontem 071 "Umorzenie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych".

Konto 400 "Amortyzacja"
Konto 400 służy do ewidencji naliczonych odpisów amortyzacji od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, od których odpisy umorzeniowe są dokonywane stopniowo według stawek amortyzacyjnych
Na stronie Wn ujmuje się naliczone odpisy amortyzacyjne Na stronie Ma ujmuje się ewentualne zmniejszenie odpisów amortyzacyjnych oraz przeniesienie w końcu roku salda konta na wynik finansowy
Konto 400 może wykazywać w ciągu roku obrotowego saldo Wn, które wyraża wysokość poniesionych kosztów amortyzacji. Saldo konta 400 przenosi się na koniec roku obrotowego na konto 860
Konto 071 "Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych"
Konto 071 służy do ewidencji zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, które podlegają umorzeniu według stawek amortyzacyjnych stosowanych przez jednostkę. Odpisy umorzeniowe są dokonywane w korespondencji z kontem 400
Na stronie Wn ujmuje się zmniejszenia umorzenia wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Na stronie Ma ujmuje się zwiększenie umorzenia wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
Konto 071 może wykazywać saldo Ma, które wyraża stan umorzenia wartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

Przykład

Amortyzacja środka trwałego

I. Założenia:

1. Jednostka budżetowa zakupiła środek trwały o wartości początkowej: 4.700 zł, który będzie amortyzowany metodą liniową przy zastosowaniu stawki amortyzacyjnej 19%. Operacje gospodarcze związane z zakupem i rozpoczęciem amortyzacji środka trwałego:

Opis operacji Kwota
1. FV - zakup środka trwałego 4.700 zł
2. OT - przyjęcie środka trwałego do ewidencji księgowej 4.700 zł
3. PK - odpis amortyzacyjny 893 zł
4. PK - przeksięgowanie amortyzacji na wynik finansowy 893 zł

2. Jednostka dokonuje odpisów amortyzacyjnych raz do roku, ponieważ jest zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych.

II. Księgowania:

Odpisy amortyzacyjne środków trwałych

III. Plan amortyzacji:

rok Amortyzacja roczna Umorzenie narastająco Wartość netto
1 893 zł 893 zł 3.807 zł
2 893 zł 1.786 zł 2.914 zł
3 893 zł 2.679 zł 2.021 zł
4 893 zł 3.572 zł 1.128 zł
5 893 zł 4.465 zł 235 zł
6 235 zł 4.700 zł 0

Odpisy amortyzacyjne pozostałych środków trwałych

Pozostałe środki trwałe umarza się jednorazowo w momencie przyjęcia ich do użytkowania. Zasady ewidencji odpisów umorzeniowych pozostałych środków trwałych przedstawiono w poniższej tabeli.

Konto 401 "Zużycie materiałów i energii"
Konto 401 służy do ewidencji kosztów zużycia materiałów i energii, jak również, zgodnie z opisem do konta 072, do ewidencji umorzenia pozostałych środków trwałych
Na stronie Wn konta 401 ujmuje się jednorazowe odpisy umorzeniowe pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych, a także poniesione koszty z tytułu zużycia materiałów i energii Na stronie Ma konta 401 ujmuje się ewentualne zmniejszenie odpisów umorzeniowych oraz zmniejszenie poniesionych kosztów z tytułu zużycia materiałów i energii, a także przeniesienie w końcu roku salda konta na wynik finansowy
Konto 401 może wykazywać w ciągu roku obrotowego saldo Wn, które przenosi się na koniec roku obrotowego na konto 860
Konto 072 "Umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych
i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych"
Konto 072 służy do ewidencji zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, oraz zbiorów bibliotecznych, podlegających umorzeniu jednorazowo w pełnej wartości, w miesiącu wydania ich do używania. Umorzenie księguje się w korespondencji z kontem 401
Na stronie Wn konta 072 ujmuje się:
- zmniejszenia umorzenia ww. aktywów,
- umorzenie ww. aktywów zlikwidowanych z powodu zużycia lub zniszczenia, sprzedanych, przekazanych nieodpłatnie, a także stanowiących niedobór lub szkodę
Na stronie Ma konta 072 ujmuje się;
- zwiększenie umorzenia ww. aktywów,
- odpisy umorzenia nowych, wydanych do używania ww. aktywów obciążających odpowiednie koszty, dotyczące ich nadwyżek oraz otrzymanych nieodpłatnie
Konto 072 może wykazywać saldo Ma, które wyraża stan umorzenia wartości początkowej środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych umorzonych w pełnej wartości w miesiącu wydania ich do używania

Przykład

Umorzenie pozostałych środków trwałych

I. Założenia:

1. Przyjęto do użytkowania zakupione przez jednostkę budżetową szafki na segregatory o wartości: 1.400 zł.

2. Dokonano jednorazowego odpisu umorzeniowego przyjętych do użytkowania szafek na segregatory: 1.400 zł.

II. Księgowania:

Odpisy amortyzacyjne środków trwałych

3. Ewidencja typowych operacji na koncie 011 "Środki trwałe"

Konto 011 "Środki trwałe" służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych związanych z wykonywaną działalnością jednostki, które nie podlegają ujęciu na kontach: 013 "Pozostałe środki trwałe", 014 "Zbiory biblioteczne", 016 "Dobra kultury" i 017 "Uzbrojenie i sprzęt".

Zasady ewidencji zwiększeń i zmniejszeń w stanie pozostałych środków trwałych przedstawiono w poniższej tabeli.

Zasady ewidencji na koncie 011 "Środki trwałe"
Na stronie Wn konta 011 ujmuje się w szczególności:
- przychody nowych lub używanych środków trwałych pochodzących z zakupu gotowych środków trwałych lub inwestycji oraz wartość ulepszeń zwiększających wartość początkową środków trwałych,
- przychody środków trwałych nowo ujawnionych
- nieodpłatne przyjęcie środków trwałych,
- zwiększenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji wyceny
Na stronie Ma konta 011 ujmuje się w szczególności:
- wycofanie środków z używania na skutek ich likwidacji, z powodu zniszczenia, zużycia, sprzedaży lub nieodpłatnego przekazania,
- ujawnione niedobory środków trwałych,
- zmniejszenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji ich wyceny
Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 011 powinna umożliwić:
- ustalenie wartości początkowej poszczególnych obiektów środków trwałych,
- ustalenie osób lub komórek organizacyjnych, którym powierzono środki trwałe,
- należyte obliczenie umorzenia i amortyzacji
Konto 011 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków trwałych w wartości początkowej

Przykłady typowych operacji powodujących zwiększenie i zmniejszenie środków trwałych przedstawiono w tabeli.

Treść operacji Konto
Wn Ma
Zwiększenia
1. Zakup środka trwałego, który wymagał montażu:      
   a) faktura za zakupiony środek trwały (maszyna) - wartość brutto 300 240
   b) przekazanie maszyny do montażu 080 300
   c) faktura za montaż zakupionej maszyny - wartość brutto 300 240
   d) poniesione koszty montażu 080 300
   e) OT - przyjęcie środka trwałego do ewidencji - wartość początkowa 011 080
2. Ujęcie w ewidencji nowego środka trwałego, ujawnionego w trakcie inwentaryzacji:    
   a) ujawnienie nadwyżki środka trwałego (wartość brutto) 011 240
   b) rozliczenie nadwyżki 240 800
3. Ujęcie w ewidencji nieodpłatnie otrzymanego środka trwałego 011 800
4. Zwiększenie wartości początkowej środka trwałego - na skutek zarządzonej aktualizacji:    
   a) aktualizacja wartości początkowej środka trwałego 011 800
   b) aktualizacja dotychczasowego umorzenia środka trwałego 800 071
Zmniejszenia
1. Sprzedaż zbędnego środka trwałego:      
   a) cena sprzedaży 221, 240 760
   b) wyksięgowanie sprzedanego środka trwałego z ewidencji:      
      - wartość początkowa    011
      - dotychczasowe umorzenie 071   
      - nadwyżka wartości początkowej nad dotychczasowym umorzeniem 800   
2. Ujawnienie w trakcie inwentaryzacji niedoboru środka trwałego:      
   a) wartość początkowa środka trwałego    011
   b) dotychczasowe umorzenie 071   
   c) nadwyżka wartości początkowej nad dotychczasowym umorzeniem 240   
   d) rozliczenie niedoboru, który uznano za zawiniony, pracownik wyraził zgodę
        na obciążenie go wartością środka trwałego
234 240
   e) niedobór uznano za niezawiniony 800 234

4. Ewidencja typowych operacji na koncie 013 "Pozostałe środki trwałe"

Konto 013 "Pozostałe środki trwałe" służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych, niepodlegających ujęciu na kontach: 011, 014, 016 i 017, wydawanych do używania na potrzeby działalności jednostki, które podlegają umorzeniu lub amortyzacji w pełnej wartości w miesiącu wydania do używania.

Zasady ewidencji na koncie pozostałe środki trwałe przedstawiono w poniższej tabeli.

Zasady ewidencji na koncie 013 "Pozostałe środki trwałe"
Na stronie Wn konta 013 ujmuje się w szczególności:
- środki trwałe przyjęte do używania z zakupu lub inwestycji,
- nadwyżki środków trwałych w używaniu,
- nieodpłatne otrzymanie środków trwałych
Na stronie Ma konta 013 ujmuje się w szczególności:
- wycofanie środków trwałych z używania na skutek likwidacji, zniszczenia, zużycia, sprzedaży, nieodpłatnego przekazania,
- ujawnione niedobory środków trwałych w używaniu
Ewidencja szczegółowa prowadzona do tego konta powinna, umożliwić ustalenie wartości początkowej środków trwałych oddanych do używania oraz osób, u których znajdują się środki trwałe, lub komórek organizacyjnych, w których znajdują się środki trwałe
Konto 013 może wykazywać saldo Wn, które wyraża wartość środków trwałych znajdujących się w używaniu w wartości początkowej

Przykłady typowych operacji powodujących zwiększenie i zmniejszenie pozostałych środków trwałych przedstawiono w poniższej tabeli.

Treść operacji Wn Ma
Zwiększenia
1 Przyjęcie pozostałego środka trwałego - bezpośrednio z zakupu:       
   a) faktura za zakupiony pozostały środek trwały - wartość brutto 300 240
   b) przyjęcie pozostałego środka trwałego do użytkowania - OT 013 300
   c) odpis umorzeniowy - PK 401 072
2. Ujawnienie w wyniku inwentaryzacji nadwyżki pozostałych środków trwałych 013 240
3. Nieodpłatne przyjęcie (otrzymanie) pozostałych środków trwałych 013 760
Zmniejszenia
1. Sprzedaż zbędnego pozostałego środka trwałego:      
   a) cena sprzedaży 221, 240 760
   b) wyksięgowanie z ewidencji sprzedanego pozostałego środka trwałego 072 013
2. Ujawnienie w trakcie inwentaryzacji niedoboru pozostałego środka trwałego:    
   a) wartość początkowa środka trwałego 240 013
   b) wyksięgowanie umorzenia pozostałego środka trwałego 072 240
3. Nieodpłatne przekazanie pozostałego środka trwałego 072 013

www.PlanKont.pl - Aktywa trwałe:

 Baza przykładów ewidencji księgowej
zdarzeń gospodarczych
www.IndeksKsiegowan.Gofin.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Rachunkowość finansowa, budżetowa, w przykładach liczbowych ...
Vademecum Księgowego - zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych

Gofin podpowiada

Kompleksowe opracowania tematyczne

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.