Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 1 (337) z dnia 1.01.2013

Wymiana lub naprawa części składowej wyrobu gotowego

1. Wymiana uszkodzonych części składowych na wolne od wad

Jesteśmy producentem mieszalników. W ramach uznanej reklamacji klient przesyła do nas w celu wymiany silnik, który jest częścią składową wyrobu. Zepsuty silnik wprowadzony jest na stan magazynowy jako "silnik poreklamacyjny". Jeżeli reklamacja silnika następuje w krótkim terminie od zakupu mieszalnika, to do klienta odsyłany jest nowy silnik (w cenie zakupu). Jak zaksięgować te zdarzenia w księgach producenta?

Reklamacja z tytułu dostaw i usług polega na zwróceniu się do dostawcy, producenta, czy też wykonawcy usługi z żądaniem uregulowania sprawy zgodnie z warunkami umowy kupna-sprzedaży. Nabywca może zgłosić reklamację w związku z ujawnionymi wadami towarów oraz niedokładnościami w dostawie, w fakturze (rachunku), w wykonaniu usługi itp.

W sytuacji gdy rzecz sprzedana ma wady, kupujący może m.in. żądać usunięcia usterek, wymiany rzeczy na wolną od usterek, obniżenia ceny.

Jak wynika z pytania, w związku ze zgłoszoną przez klienta reklamacją producent wymienił rzecz na wolną od wad, a wadliwą przyjął do magazynu. Generalnie ewidencję zwróconych (reklamowanych) wyrobów prowadzi się na koncie 60 "Produkty gotowe i półprodukty". Jeżeli reklamacja dotyczy części składowej wyrobu gotowego, która dla producenta jest materiałem, to można ją ująć na koncie 31 "Materiały". Z treści pytania nie wynika czy reklamowany przez nabywcę silnik stanowiący część składową mieszalnika jest przez jednostkę wytworzony, czy nabyty.

Jednostka może w ewidencji szczegółowej do konta 60 lub 31 wyodrębnić odpowiednio wyroby lub ich części składowe, jako składniki aktywów reklamowane.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że producent może utworzyć rezerwy na naprawy gwarancyjne. Tworzy się je w postaci biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wartości oszacowanej na podstawie danych o sprzedaży wyrobów objętych gwarancjami oraz pozyskanych w przeszłości danych o awaryjności tego wyrobu (art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości). Kwestię ich tworzenia oraz rozwiązania pominięto w tym artykule.

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka sprzedała nabywcy mieszalnik (wyrób gotowy), którego koszt wytworzenia wynosił: 4.000 zł. Zgodnie z fakturą wartość sprzedaży wynosiła: 6.150 zł (w tym: 1.150 zł VAT). Częścią składową mieszalnika jest silnik.

2. Nabywca zgłosił reklamację silnika i zwrócił go sprzedawcy celem wymiany na nowy. Producent uznał reklamację i wydał z magazynu materiałów nowy silnik, którego cena zakupu wynosiła: 700 zł.

3. Reklamowane silniki przyjmowane są do magazynu celem naprawy i dalszego wykorzystania w produkcji.

II. Dekretacja:

III. Księgowania:

Raz na kwartał na podstawie protokołu dokonuje się złomowania silników poreklamacyjnych, których nie da się naprawić. Na jakie konto odnieść wartość złomowanych silników?

W księgach rachunkowych wartość reklamowanych silników, których nie da się naprawić, można odnieść na konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne". W tym przypadku zapisy w księgach rachunkowych będą następujące:

2. Naprawa części składowej wyrobu gotowego w związku z jego reklamacją

W ramach uznanej reklamacji klient przesyła do nas, jako producenta, silnik będący częścią wyrobu gotowego. Zepsuty silnik wprowadzamy na stan magazynowy, następnie naprawiamy i odsyłamy do klienta. Jak ująć w księgach producenta przyjęty do naprawy silnik?

W sytuacji gdy producent nie dokonuje wymiany, lecz naprawy uszkodzonej rzeczy, jej wartość (w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia) w dniu przyjęcia do naprawy można ująć w ewidencji pozabilansowej zapisem jednostronnym: Wn konto 39 "Zapasy obce" (jeżeli silnik jest dla producenta materiałem pochodzącym z zakupu) lub 69 "Braki naprawialne" (jeżeli silnik został przez producenta wytworzony) albo w ewidencji bilansowej w korespondencji z kontem 24 "Pozostałe rozrachunki". O sposobie ewidencji decyduje jednostka w przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości.

Przykład

I. Założenia:

Założenia z poprzedniego przykładu, przy czym producent dokonał naprawy reklamowanego silnika i przekazał go kontrahentowi. Przyjęty do naprawy silnik jednostka objęła ewidencją pozabilansową na koncie 39 "Zapasy obce" w cenie zakupu: 700 zł.

II. Dekretacja:

III. Księgowania:

Dodajmy, iż koszty naprawy dokonanej we własnym zakresie, obejmujące np. części zamienne, wynagrodzenie pracowników, księguje się na zasadach ogólnych, zapisem: Wn konto 40 lub zespół 5, Ma konto 31 lub 23-0.