Stosowanie konta 30 "Rozliczenie zakupu" w odniesieniu do dostaw towarów

Czy konto rozliczenie zakupu może być w praktyce pomijane, jeżeli wraz z nabytym towarem zawsze otrzymujemy fakturę? Czy może w odniesieniu do dostaw towarów trzeba je stosować zawsze?

Z ustawy o rachunkowości nie wynika obowiązek stosowania konta 30 "Rozliczenie zakupu". To czy jednostka będzie prowadziła takie konto, zależy od decyzji kierownika jednostki, a zapis w tej sprawie powinien znaleźć się w dokumentacji opisującej zasady (politykę) rachunkowości jednostki. Jeżeli w ocenie jednostki stosowanie konta 30 jest zbędne i nie występują w jednostce dostawy w drodze i dostawy niefakturowane, to może ona podjąć decyzję o jego niestosowaniu. Zakupy będą wówczas rozliczane bezpośrednio w ciężar np. kont zespołu 0 (gdy dotyczą środka trwałego bądź wartości niematerialnej i prawnej), zespołu 3 (jeśli dotyczą materiałów bądź towarów objętych ewidencją magazynową), zespołu 4 lub 5 (jeśli dotyczą np. zakupu usług obcych).

Przypomnijmy, iż konto 30 "Rozliczenie zakupu" jest kontem rozliczeniowym, którego stosowanie umożliwia jednostce kontrolę dostaw, w tym m.in.:

skonfrontowanie danych wynikających z dokumentów zakupu wystawionych przez kontrahentów jednostki z danymi wynikającymi z dokumentów potwierdzających przyjęcie dostaw lub odbiór wykonanych usług,
kontrolę zgodności dostaw i usług z zamówieniami, zleceniami lub umowami,
ustalenie wartości dostaw zafakturowanych, ale jeszcze nieprzyjętych lub nieodebranych, czyli tzw. dostaw w drodze oraz ich rozliczenie w następnym okresie,
ustalenie wartości dostaw i usług przyjętych lub odebranych, w stosunku do których jednostka nie otrzymała jeszcze dokumentów zakupu, czyli tzw. dostaw niefakturowanych oraz ich rozliczenie w następnym okresie.

Jeżeli jednostka zdecyduje się na stosowanie konta 30, to w zasadach (polityce) rachunkowości powinna opisać do jakich transakcji będzie je używać. Konto to służy m.in. do rozliczania:

wszystkich dostaw i usług lub
tylko określonych dostaw, takich jak rzeczowe aktywa obrotowe, czy rzeczowe aktywa trwałe wymagające montażu lub przystosowania, lub
wyłącznie dostaw niefakturowanych i dostaw w drodze na koniec okresu.