Ujęcie w księgach rachunkowych otrzymanej rekompensaty dla sektorów i podsektorów energochłonnych

Spółka otrzymała rekompensatę na podstawie ustawy o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych. Jak ująć w księgach rachunkowych otrzymaną rekompensatę? Czy rekompensatę należy wykazać w księgach i sprawozdaniu finansowym jako pozostały przychód operacyjny?

W sytuacji opisanej w pytaniu otrzymaną rekompensatę ujmuje się w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym, jako pozostały przychód operacyjny.

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1393) określa zasady, tryb udzielania oraz sposób obliczania wielkości pomocy publicznej z tytułu przenoszenia kosztów zakupu uprawnień do emisji - w rozumieniu ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1201 ze zm.) - na ceny energii elektrycznej zużywanej do wytwarzania produktów w sektorach lub podsektorach energochłonnych. Rekompensaty przyznawane są w związku z przenoszeniem kosztów zakupu uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na ceny energii elektrycznej zużywanej do wytwarzania produktów w sektorach i podsektorach energochłonnych. Rekompensaty przyznawane są w drodze decyzji wydawanej przez Prezesa URE, na wniosek podmiotu spełniającego określone w ustawie warunki. Wysokość wsparcia ustalana jest w oparciu o dane przekazywane przez wnioskodawcę. Po wydaniu decyzji o przyznaniu rekompensat informacja o uprawnionych podmiotach i kwocie rekompensat przysługujących beneficjentom zostaje przekazana Bankowi Gospodarstwa Krajowego, który dokonuje wypłaty z Funduszu Rekompensat Kosztów Pośrednich. Wnioski złożone w bieżącym roku dotyczą rekompensat należnych za rok poprzedni.

W pytaniu spółka sugeruje ujęcie należnych i uzyskanych rekompensat w księgach rachunkowych i ich prezentację w sprawozdaniu finansowym, jako pozostałych przychodów operacyjnych. Na poparcie takiego ujęcia i prezentacji należy przytoczyć definicję pozostałych przychodów operacyjnych, zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości, która pod lit. h) wymienia te z przychodów, związanych pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, które wiążą się "z (...) otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych".

Ujęcie w księgach rachunkowych takiej rekompensaty jako pozostałych przychodów operacyjnych odbywać się powinno na zasadach ogólnych, właściwych dla pozycji, o których mowa w przywołanym art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości. Jednym z możliwych rozwiązań ewidencyjnych jest ujęcie pod datą przyznania rekompensaty stosownej należności, np. na koncie 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne" (rekompensata przyznawana na mocy ustawy o systemie rekompensat stanowi bowiem pomoc publiczną) lub na koncie 24-9 "Pozostałe rozrachunki - inne", w korespondencji z kontem zespołu 7, a konkretnie z kontem 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne". Możliwe jest także pośrednie użycie kont zespołu 3 do rozliczenia nabycia tytułu prawnego do przyznanej rekompensaty, o ile w jednostce konta zespołu 3 są wykorzystywane do rozliczania nabycia praw z aktywów, także o charakterze wierzytelności. Nie ma przy tym potrzeby pośredniego "zawieszania" należnego tytułu na koncie zespołu 8, tzn. na koncie 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów", jako że przyznana rekompensata jest rozliczana w okresie krótszym niż 12 miesięcy od dnia jej przyznania.