Jak rozliczyć w księgach VAT należny od towarów przekazanych w formie darowizny?

Przekazaliśmy w darowiźnie kilka laptopów stanowiących dla naszej spółki towary. Jak powinniśmy ująć w księgach rachunkowych VAT od nieodpłatnego przekazania towarów?

W księgach rachunkowych kwotę VAT należnego od nieodpłatnego przekazania towarów należy odnieść w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, czyli ująć po stronie Wn konta 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne", w korespondencji ze stroną Ma konta 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego".

Co do zasady, w świetle przepisów o VAT nieodpłatne przekazanie towarów podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia VAT z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych (por. art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Jeżeli zatem jednostka przekazująca towar w drodze darowizny jest czynnym podatnikiem VAT i miała prawo do odliczenia VAT naliczonego w związku z jego nabyciem lub wytworzeniem, to ma obowiązek odprowadzenia VAT należnego od darowizny. Na mocy art. 29a ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 tej ustawy, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów.

Z treści art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. h) ustawy o rachunkowości wynika, iż zarówno koszty, jak i przychody związane z nieodpłatnym przekazaniem aktywów, w tym w drodze darowizny, zalicza się do pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych, jako koszty i przychody pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki. W związku z tym wartość towarów przekazanych w formie darowizny odnosi się w księgach rachunkowych w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Również VAT należny od nieodpłatnego przekazania towarów zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.

Ewidencja księgowa przekazania towarów w formie darowizny

1. WZ - rozchód towarów z magazynu celem przekazania w formie darowizny:

- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 33 "Towary".

2. PK - kwota VAT należnego od nieodpłatnego przekazania towarów:

- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
- Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego".

Dodajmy, iż rozchód towarów z magazynu celem przekazania w formie darowizny, wycenia się w rzeczywistej cenie ich nabycia (zakupu). Jeśli jednostka prowadzi ewidencję towarów w stałych cenach ewidencyjnych, rozliczając okresowo odchylenia od tych cen przypadające na ich rozchód i zapas stosownie do uregulowań zawartych w art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, to odchylenia te należy również rozliczyć w odniesieniu do nieodpłatnego przekazania towarów.