Jak skorygować odpis aktualizujący wartość należności, jeżeli dłużnik ją uregulował?

Utworzyliśmy w styczniu 2023 r. odpis aktualizujący wartość należności od odbiorcy, której spłata była wątpliwa. W czerwcu 2023 r. dłużnik zapłacił całą należność. Czy powinniśmy dokonać korekty odpisu?

Jeżeli dłużnik spłacił należność objętą odpisem aktualizującym, to należy dokonać korekty odpisu, wyksięgowując go na dobro pozostałych przychodów operacyjnych. Odpis należy rozwiązać w momencie ustania przyczyny, dla której został utworzony, czyli w księgach czerwca 2023 r., pod datą spłaty należności przez dłużnika.

Zasady tworzenia odpisów aktualizujących wartość należności reguluje art. 35b ustawy o rachunkowości. W świetle tego przepisu, wartość należności aktualizuje się, uwzględniając stopień prawdopodobieństwa jej zapłaty, poprzez dokonanie odpisu aktualizującego. W księgach rachunkowych odpisy aktualizujące wartość należności kwalifikuje się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych, w zależności od rodzaju należności, której odpis dotyczy. Odpis aktualizujący pozostaje w księgach rachunkowych tak długo, jak długo aktualne jest ryzyko nieściągnięcia należności, których ten odpis dotyczy. Z kolei na mocy art. 35c ustawy o rachunkowości, w przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego wartość aktywów, w tym również odpisu z tytułu trwałej utraty wartości, równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych. Z pytania wynika, że dłużnik uregulował należność, zatem ustała przyczyna, dla której utworzony został odpis aktualizujący wartość tej należności. Zasadne jest zatem skorygowanie (odwrócenie) utworzonego odpisu.

Co istotne zasadność utworzenia wcześniej odpisów aktualizujących wymaga weryfikacji nie później niż na dzień bilansowy (por. art. 28 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości). Z tego względu rozwiązania odpisu aktualizującego można dokonać każdorazowo w momencie spłaty kolejnej raty należności bądź jednorazowo - jednak nie później niż na koniec roku obrotowego.

Ewidencja księgowa utworzenia i rozwiązania odpisu aktualizującego wartość należności

1. PK - utworzenie odpisu aktualizującego wartość należności na dzień bilansowy:

- Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne" lub 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności".

2. WB - otrzymanie zapłaty za należność objętą uprzednio odpisem aktualizującym:

- Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami".

3. PK - rozwiązanie odpisu aktualizującego w związku z zapłatą należności przez dłużnika:

- Wn konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności",
- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne" lub 75-0 "Przychody finansowe".