plan kont, polityka rachunkowości, zasady rachunkowości
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 13 (565) z dnia 1.07.2022

Koszty prowizji i opłat bankowych w księgach rachunkowych

1. Koszty związane z obsługą rachunku bankowego

Za pomocą rachunku bankowego jednostki dokonują płatności w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz przyjmują płatności za wykonane usługi, sprzedane produkty lub towary. Obsługa rachunku bankowego wiąże się jednak z różnego rodzaju kosztami, w tym m.in. z opłatą za prowadzenie rachunku bankowego, prowizji od dokonywanych transakcji, opłaty za wydanie karty płatniczej, kart kredytowych, czy prowizji za udzielenie kredytu. W zależności od charakteru tych opłat mogą one obciążać koszty działalności operacyjnej, koszty finansowe jednostki lub w niektórych przypadkach zwiększać wartość aktywów.

Opłaty za przelewy bankowe oraz za korzystanie z karty płatniczej, jak również opłaty za prowadzenie rachunku, jednostka ujmuje w ciężar kosztów podstawowej działalności operacyjnej. W ramach kont zespołu 4 koszty związane z obsługą rachunku bankowego księguje się po stronie Wn konta 40-2 "Usługi obce", w korespondencji ze stroną Ma konta 13-0 "Rachunek bieżący". Jeśli jednostka prowadzi ewidencję kosztów również na kontach zespołu 5, to tego rodzaju koszty bankowe ujmuje na koncie 55 "Koszty zarządu".

Kwestie przyporządkowania w księgach rachunkowych przychodów i kosztów do odpowiednich okresów sprawozdawczych regulują zasada memoriału oraz zasada współmierności, określone w art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości. W świetle tych przepisów co do zasady opłaty i prowizje bankowe związane z prowadzeniem firmowego rachunku bankowego zalicza się do kosztów okresu, którego te opłaty dotyczą.

Dowodem księgowym stanowiącym podstawę ujęcia kosztów prowizji i opłat bankowych w księgach rachunkowych jest wyciąg bankowy, który obecnie z reguły przyjmuje formę wydruku z systemu bankowości internetowej. Stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie niektórych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych wydruk ten zalicza do dokumentów elektronicznych, które również mogą być dowodem księgowym, jeśli spełniają wymogi określone w art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości dla dowodów księgowych, z uwzględnieniem uproszczeń, o których mowa w art. 21 ust. 1a tej ustawy.

Przykład

I. Założenia:

  1. Na podstawie wyciągu bankowego z ostatniego dnia miesiąca, tj. 30 czerwca 2022 r., jednostka ujęła w księgach rachunkowych:
    a) miesięczną opłatę za prowadzenie rachunku bankowego: 12 zł,
    b) prowizje za przelewy dokonane w czerwcu: 35 zł,
    c) opłatę za wydanie karty płatniczej: 30 zł.
  2. Jednostka prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB z 30.06.2022 r. - opłaty i prowizje bankowe:    
   a) opłata za prowadzenie rachunku 12 zł 40-2 13-0
   b) prowizja za przelewy 35 zł 40-2 13-0
   c) opłata za wydanie karty płatniczej 30 zł 40-2 13-0
   d) zaliczenie opłat związanych z obsługą rachunku bankowego do kosztów zarządu: 12 zł + 35 zł + 30 zł =  77 zł 55 49

III. Księgowania:

Koszty związane z obsługą rachunku bankowego

Zwracamy uwagę, że gdy bank nalicza opłaty bankowe za okres poprzedni na początku następnego okresu sprawozdawczego, to do ujęcia kosztów opłat bankowych w księgach rachunkowych okresu, którego one dotyczą, potrzebny będzie inny dokument niż wyciąg bankowy. W tej sytuacji można posłużyć się np. dowodem "PK - Polecenie księgowania". Ewidencja księgowa ujęcia w kosztach opłat bankowych może wówczas przebiegać z wykorzystaniem konta 24 "Pozostałe rozrachunki" lub 30 "Rozliczenie zakupu".

Ewidencja księgowa opłat i prowizji bankowych na przełomie dwóch okresów sprawozdawczych

1. PK - opłaty i prowizje za prowadzenie rachunku bankowego (zapisy w księgach okresu, którego te opłaty dotyczą):

- Wn konto 40-2 "Usługi obce" lub 55 "Koszty zarządu",
- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozrachunki z bankiem) lub 30 "Rozliczenie zakupu".

2. WB - pobranie przez bank prowizji i opłat za prowadzenie rachunku (zapisy w księgach następnego okresu):

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozrachunki z bankiem) lub 30 "Rozliczenie zakupu",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

Przedstawione powyżej rozwiązanie ewidencyjne stosuje się najczęściej w odniesieniu do opłat bankowych na przełomie dwóch lat obrotowych (np. w sytuacji, gdy rokiem obrotowym jednostki jest rok kalendarzowy, a bank pobrał prowizję za prowadzenie rachunku za grudzień danego roku, w styczniu kolejnego roku obrotowego).

2. Prowizje od udzielonych kredytów, obciążające koszty finansowe

Prowizje dotyczące obsługi kredytów, a także naliczone przez bank odsetki od kredytów ewidencjonuje się na koncie 75-1 "Koszty finansowe". W świetle art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowości, do kosztów finansowych zalicza się w szczególności odsetki, straty ze zbycia oraz aktualizacji wartości inwestycji innych niż wymienione w art. 28 ust. 1 pkt 1a, nadwyżki ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi, z wyjątkiem odsetek, prowizji, dodatnich i ujemnych różnic kursowych, o których mowa w art. 28 ust. 4 i ust. 8 pkt 2 tej ustawy. Wyjątkiem są prowizje i odsetki od kredytów przeznaczonych na sfinansowanie budowy środka trwałego, zakup środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej naliczone do dnia przyjęcia ich do użytkowania, gdyż zwiększają one wartość początkową ww. aktywów. Koszty prowizji od kredytu mogą również w niektórych sytuacjach wpływać na cenę nabycia towaru lub koszt wytworzenia produktu. Jak stanowi art. 28 ust. 4 ustawy o rachunkowości, w przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem towaru lub produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu, cenę nabycia lub koszt wytworzenia można zwiększyć o koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów lub produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu.

Do kosztów operacji finansowych ujmowanych na koncie 75-1 zalicza się m.in. prowizje od kredytu przeznaczonego na działalność obrotową, prowizje za udzielenie kredytu w rachunku bieżącym, prowizje za przygotowanie umowy kredytowej, naliczone przez bank prowizje i opłaty za faktoring, otwarcie akredytywy, prowizje za administrowanie kredytem, prowizje od niewykorzystanej kwoty kredytu, czy też opłaty pobierane przez bank za utrzymywanie wysokiego salda na rachunku bieżącym (tj. za ujemne odsetki od depozytu).

Przykład

I. Założenia:

  1. Spółka z o.o. zawarła w maju 2022 r. z bankiem umowę kredytu w rachunku bieżącym. Wysokość dopuszczalnego limitu wynosi: 150.000 zł.
  2. Bank pobrał w maju z rachunku bieżącego spółki prowizję za uruchomienie kredytu w wysokości: 3.000 zł.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB - prowizja za uruchomienie kredytu w rachunku bieżącym 3.000 zł 75-1 13-0

III. Księgowania:

Prowizje od udzielonych kredytów, obciążające koszty finansowe

W praktyce prowizja za udzielenie kredytu może zostać opłacona przez jednostkę z własnych środków lub bank może przelać na rachunek bieżący jednostki kwotę kredytu pomniejszoną o tę prowizję. W przypadku gdy na rachunek bankowy jednostki wpłynie kwota kredytu pomniejszona o prowizję, która stanowi dla jednostki istotną wartość, kwota prowizji może podlegać rozliczeniu w czasie przez czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów. Jak wynika bowiem z art. 39 ust. 4 ustawy o rachunkowości, jeżeli zgodnie z umową wartość otrzymanych finansowych składników aktywów jest niższa od zobowiązania zapłaty za nie, w tym również z tytułu emitowanych przez jednostkę papierów wartościowych, to różnica stanowi czynne rozliczenie międzyokresowe kosztów, które odpisuje się w koszty finansowe w równych ratach, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto zobowiązanie. Rozliczanie prowizji, w okresie na jaki jednostka zaciągnęła kredyt, może przebiegać na koncie 65-1 "Inne rozliczenia międzyokresowe".

Ewidencja księgowa rozliczenia w czasie prowizji potrąconej z góry z kwoty kredytu

1. WB - prowizja potrącona przez bank z kwoty kredytu:

- Wn konto 65-1 "Inne rozliczenia międzyokresowe",
- Ma konto 13-4 "Kredyty bankowe".

2. PK - prowizja w części przypadającej na dany okres sprawozdawczy:

- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 65-1 "Inne rozliczenia międzyokresowe".

W sytuacji gdy kwota prowizji jest nieistotna i jej jednorazowe zarachowanie do kosztów nie zniekształci wyniku finansowego jednostki, można jej nie rozliczać w czasie i zaksięgować bezpośrednio w koszty finansowe.

Przykład

I. Założenia:

  1. Spółka z o.o. zaciągnęła kredyt na działalność obrotową w wysokości: 5.000.000 zł na 10 lat. Bank przelewając kredyt na rachunek bankowy spółki potrącił prowizję za udzielenie kredytu w wysokości: 102.000 zł.
  2. Kwota prowizji w ocenie spółki jest istotną wartością. Zarząd spółki zdecydował o jej rozliczaniu w czasie przez 10 lat w miesięcznych ratach w wysokości: 850 zł.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB - wpływ na rachunek bankowy jednostki kredytu obrotowego po pomniejszeniu o pobraną prowizję:    
   a) kwota kredytu otrzymana na rachunek bankowy 4.898.000 zł 13-0  
   b) kwota prowizji do rozliczenia w czasie 102.000 zł 65-1  
   c) wartość nominalna kredytu 5.000.000 zł   13-4
2. PK - prowizja w części przypadającej na dany miesiąc: (102.000 zł : 10 lat) : 12 m-cy =  850 zł 75-1 65-1

III. Księgowania:

Prowizje od udzielonych kredytów, obciążające koszty finansowe

3. Koszty bankowe uwzględniane w wartości początkowej środka trwałego

Źródłem finansowania zakupu lub budowy środka trwałego może być m.in. kredyt. Jeśli jednostka korzysta z kredytu w celu zakupu bądź budowy środka trwałego, to musi zwrócić uwagę na szczególny sposób rozliczania kosztów związanych z zaciągniętym kredytem.

W świetle ustawy o rachunkowości, wartością początkową środka trwałego w przypadku jego zakupu jest cena nabycia, określona w art. 28 ust. 2 tej ustawy, a w przypadku budowy we własnym zakresie - koszt wytworzenia, zdefiniowany w art. 28 ust. 3 ww. ustawy. Ponadto z treści art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości wynika, że cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmuje ogół ich kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również:

  • niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy,
  • koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.

Oznacza to, że prowizje od kredytów przeznaczonych na sfinansowanie budowy środka trwałego lub jego zakup, naliczone do dnia przyjęcia tych środków trwałych do użytkowania zwiększają ich wartość początkową. Do czasu przyjęcia środka trwałego do użytkowania koszty wpływające na jego wartość początkową ujmuje się w księgach rachunkowych na koncie 08 "Środki trwałe w budowie". Ewidencji po stronie Wn konta 08 podlegać więc będzie również potrącona przez bank prowizja, którą jednostka zobowiązana była zapłacić w związku z otrzymaniem kredytu na sfinansowanie zakupu lub budowy środka trwałego.

Przykład

I. Założenia:

  1. Jednostka zaciągnęła kredyt na zakup maszyny produkcyjnej w wysokości: 90.000 zł. Bank w lipcu 2022 r. uruchomił kredyt. W tym samym miesiącu potrącił z rachunku bieżącego jednostki prowizję za udzielenie kredytu w wysokości: 1.500 zł.
  2. Przyjęcie środka trwałego do użytkowania nastąpi we wrześniu 2022 r.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. WB - wpływ kredytu na rachunek bankowy 90.000 zł 13-0 13-4
2. WB - potrącenie prowizji za udzielenie kredytu 1.500 zł 08 13-0

III. Księgowania:

Koszty bankowe uwzględniane w wartości początkowej środka trwałego

www.PlanKont.pl - Koszty według rodzajów i ich rozliczenie:

 Baza przykładów ewidencji księgowej
zdarzeń gospodarczych
www.IndeksKsiegowan.Gofin.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Rachunkowość finansowa, budżetowa, w przykładach liczbowych ...
Vademecum Księgowego - zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych

Gofin podpowiada

Kompleksowe opracowania tematyczne

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.